📜مراتب عالم
“…مراحل سه گانه ای که در دو قوس نزول و صعود پیموده می شوند -به #اعتبارات و لحاظهای مختلف- با اسامی گوناگونی نامگذاری شده اند: مرحلۀ نخست را به لحاظ اینکه مخزن همۀ اشیایی است که از آن نازل می شوند، «خزائن» می نامند و به اعتبار اینکه نقایص و کاستیهای دیگر مراتب از آن جبران می شود، «جبروت» نیز خوانده اند، زیرا جبروت به معنای بسیار جبران کننده است. همچنین به جهت اینکه از تبدل و #تغییر مصون بوده و حقیقت همه امور در آن محفوظ است، «لوح محفوظ» نیز نامیده می شود. این عالم به اعتباراتی دیگر، عالم قضاء عالم عقول، عالم مثل و مجردات تامه نیز خوانده می شود. افزون بر این نامها، قیامت کبری نیز نامی است که به لحاظ قوس صعود بر این عالم گذارده شده است.
مرحله دوم که واسطه بین دو مرتبه دیگر است، به دلیل واسطه بودن، عالم « #برزخ » نامیده می شود و از جهت این که به رغم مادی نبودن قدر و اندازه دارد، عالم «قدر» نیز خوانده می شود. این عالم را به لحاظ احاطه ای که بر عالم ملک و طبیعت دارد، «ملکوت» نیز گفته اند. مثال، خیال متصل، خیال منفصل، لوح محو و اثبات و همچنین قیامت صغری نامهای دیگری است که بر این مرتبه یا بر بخشهایی از آن به لحاظ های مختلف اطلاق می شود.
سومین مرحله، عالم «طبیعت» است که ماده، ملک ، دنیا ، شهادت و… خوانده می شود.
چون هر مرتبه و مرحله نسبت به مراحل فراتر از خود، شهادت و نسبت به مراحل مادون خود، غیب است، هر مرحله ای که در وسط باشد نیز نسبت به مرحله پایین تر از خود غیب، و نسبت به فراتر از خود شهادت است. با این بیان، عالم #طبیعت شهادت مطلق است و ذات الهی که فراتر از همه مراتب و محیط بر همه است، باطن و غیب محض می باشد. ناگفته نماند که عوالم میانی و حتی عالم خزائن و جبروت نیز به اعتبارهای مختلف غیب و شهادت هستند….”
حمید پارسانیا
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📘کتاب “مبانی و اصول عرفان نظری” نوشته سیدیدالله یزدان پناه
📗کتاب “هستی و هبوط- انسان در اسلام” نوشته #حمید پارسانیا
