📜برخی از معضلات پیش روی جهان بینی ارسطویی
“…قصد ندارم چنین القا کنم که انگار از عهد ارسطو تا قرن ۱۷ جورچین جهان بینی ارسطویی دست نخورده ماند و سپس تقریبا یک شبه باید از آن صرف نظر می شد. در واقع این جورچین، در طول دوهزار سال حدفاصل عهد ارسطو تا قرن ۱۷، دستخوش اصلاحات مختلفی شد. مثلا ادیان برجسته مغرب زمین هیچ نقشی در اصل جورچین جهان بینی ارسطویی ایفا نمی کردند؛ حال آنکه در طول قرون وسطی، دیدگاه های مذهبی نیز به این جهان بینی آمیخته شدند. به همین ترتیب، اصلاحاتی در اصل تلقی ارسطویی از مفهوم حرکت نیز صورت گرفت، که برخی از آنها راه منتهی به کشف اصل لختی در قرن ۱۷ را هموارتر کردند. با این همه، آن جهان بینی در گرماگرم این اصلاحات همچنان جهان بینی ارسطویی ماند؛ با زمینی فسادپذیر در مرکز عالم، آسمانی کامل در آن سوی قلمرو ماه، و جهانی که یکسره ذات مند و غایت مند تلقی می شد؛ جهانی کوچک و دنج که با دیدگاه های مذهبی مسلط دوران نیز به خوبی سازگاری داشت.
کشفیات اوایل قرن ۱۷ نه فقط باورهای جزئی مربوط به عالم، بلکه تلقی کلی از نوع جهان میزبانمان را نیز دگرگون کرد. جهان غایت مند، ذات مند، زمین مرکز و انسان محور بایست عرصه را ترک میگفت، و به دنبال آن نیز تلقیات کلی از نوع جهان میزبانمان…”
ریچارد دِویت
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📙کتاب “جهان بینی ها” نوشته نوشته ریچارد دویت ترجمه احسان سنایی اردکانی
📘کتاب “درآمدی بر فلسفۀ علم” نوشته پیتر گادفری اسمیت ترجمه نواب مقربی
📗کتاب “انقلاب علمی” نوشته استیون شیپن ترجمه یاسر خوشنویس
پیشنهاد می شود ابتدا اپیزودهای ۱۷ و ۱۸ پادکست گفتمان را بشنوید.
گفتمان را در اینستاگرام و تلگرام دنبال کنید