بورژوازی و تکوین علم مدرن

دکتر حسین کچویان

📜بورژوازی و تکوین جهان مدرن

طی سده‌های آغازین هزاره دوم (پیش از رنسانس)، در لایه‌های درونی جامعه فئودالی تغییرات تاریخی بزرگی در حال تکوین بود. این تغییرات به چشم نمی‌آمدند، ولی مدام و به طور بی بازگشت در جریان بودند. جنگلها تسطیح و زمین‌های بایر آباد می‌شدند، خیش‌های شکافنده‌تری ساخته می‌شد، کارخانه‌های نیرومندی به وجود می‌آمد که به برکت وجود آنها فلز سخت و بی‌انعطاف به اشکال مطلوب در می‌آمد. نتیجه نهایی این تغییرات آن بود که به صورت بطئی و تدریجی بازده تولید کشاورزی افزایش یافت. این افزایش به معنای رشد چشمگیر محصول مازاد بر مصرف بود. ظهور مازاد با رونق مبادله و تجارت همسایه است و گسترش تجارت و بازرگانی لاجرم به رشد شهرنشینی و ایجاد اجتماعات بزرگ شهری می‌انجامد. مناطق گوناگون اروپا، محصولات متنوعی را تولید می‌کردند و مبادله اندک اندک بالا می‌گرفت. توسعه تجارت مستلزم این بود که اقتصاد پولی به جای اقتصاد مبادله پایاپای، که در قرون وسطا معمول بود، رایج شود. خیلی زود در شهرهای ایتالیا و آلمان بانکها و بانکداران پدید آمدند و روش اعتباری به وجود آمد. با رونق بیشتر این تجارت، برات، حواله، و نظام اقتصادی پیشرفته‌تر شد و برای نخستین بار در تاریخ بشر، تجار این ناحیه از دنیا احساس کردند که می توانند به صورتی پیش‌بینی پذیر تجارت کنند. بدین ترتیب، در درون شهرهای تجاری نوبنیاد اروپا، طبقه اجتماعی جدیدی به وجود آمد که خود مولود و مولد این تغییرات بود؛ طبقه‌ای که به واسطه انتساب به شهر و شهرنشینی، بورژوازی(شهرنشینان آزاد) نام گرفت. بورژوازی متشکل از بازرگانان، بانکداران، پیشه‌وران، ماهیگیران، و معدنکارانی بود که در شهرهای نوپا مجتمع شده بودند. جنبش رنسانس، در دامن همین شهرهای نوپا پرورش یافت و ادبا و هنرمندان انسان‌گرا از متن بورژوازی برخاستند. تناسب معناداری میان مفاهیم و ارزش های مورد تأکید انسان گرایان چون زندگی فعال، میل به کامیابی دنیاگرایی، ریسک پذیری، و اعتلاجویی با احوال و امیال بورژوازی در حال رشد وجود دارد.

جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:

📕کتاب “تجددشناسی و غرب شناسی: حقیقت‌های متضاد” نوشته حسین کچویان

📗کتاب” اروپا مولود قرون وسطی (بررسی تاریخی فرایند تکوین اروپا)»” نوشته ژاک لوگوف ترجمه بهاءالدین بازرگانی

📘کتاب “درآمدی بر فهم جامعه مدرن” دوره سه جلدی ویراستاران استوارت هال وبرم گیبن

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.