جامعه شناسی به مثابه بنیاد علوم در نظر «آگوست کُنت»

دکتر سیدحسین شهرستانی

📜جامعه شناسی و طرح فیزیک اجتماعی

 

ابداع حوزه نظریه اجتماعی جهشی تکاملی و نقطه عطفی در تاریخ نظریه‌پردازی تجدد به حساب می‌آید. جامعه‌شناسی ضمن پیروی و تبعیت از روش‌شناسی‌ای که در انقلاب علمی و به وسیله دانشمندانی چون نیوتن اعتبار و ارزش خود را در مقام شیوه معیار کشف حقیقت از پیش اثبات کرده بود، با پوشاندن لباس والا و ارزشمند علم اثباتی و تجربی بر تن عقل جامعه‌شناختی، بنیان و پایه‌ای استوار و غیر قابل تردید برای شناخت و فهم تجدد و عرضه آن به عنوان حقیقت ازلی و ابدی فراهم ساخت. جامعه شناسی مطابق طرح بنیانگذاران آن بویژه «کنت» نه یک علم اجتماعی در کنار سایر علوم اجتماعی بلکه معادل کل علوم اجتماعی و صورت درست نظریه شناخت جامعه می‌باشد. آنها اساسا بر همین مبنا کار نظریه پردازان قبل از خود در حوزه‌های اقتصاد و سیاست را نقد و رد می‌کردند. زیرا نظریات آنها را به دلیل غفلت از توجه به کلیت جامعه و در نظر نگرفتن پیوند حوزه‌های سیاسی و اقتصاد با این کلیت و دیگر بخش‌های جامعه، در کل موجب شناخت غلط و اشتباه، حتی از این حوزه‌ها یا کنش‌ها و تحولات سیاسی و اقتصادی می‌دانستند. بر خلاف تلقی عامیانه رایج، عمیق‌ترین و غیرقابل سازش‌ترین ستیزه‌ها با دین نه از سوی فیزیک – مکانیک گالیله‌ای – نیوتنی و یا زیست‌شناسی داروینی بلکه از ناحیه جامعه‌شناسی بوده است. خواست تجدد در دستیابی به علمی تجربی و عینی در باب موضوعات یا مقولات اخلاقی که پیش از آن در قالب علوم اخلاقی مورد تأمل و مطالعه قرار می‌گرفت، خواستی است که از اولین مرحله تظاهر جمعی تجدد یا عصر نوزایی یا حتی قبل از آن در جریان طرح «راه نو» أکامی در قلمرو علم از آغاز شکل گیری تحولات معارض با نظم دینی غرب ماقبل تجددی با قدرت در تاریخ تجدد وجود داشته و تحولات نظری حوزه اجتماعیات و انسانیات را متأثر و هدایت می‌کرده است. «جامعه‌شناسی» تمام آن نقصان‌های روش‌شناختی و معرفت‌شناختی موجود را لحاظ کرده و بجای تاملات نظری – فلسفی و روش‌شناختی فاقد اعتبار و استحکام منطقی قبلی، علم مدرن را با توجه به ویژگی‌های اثباتی یا ضداستعلایی، مبنای طراحی جامعه‌شناسی قرار می‌دهد. حسین کچویان

جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:

📕کتاب “تجددشناسی و غرب شناسی: حقیقت‌های متضاد” نوشته حسین کچویان

📙کتاب” اندیشه اجتماعی غرب جدید جلد اول «تجدد»” نوشته محمدرضا قائمی‌نیک و سجاد صفارهرندی

📗کتاب “درآمدی بر فهم جامعه مدرن” دوره سه جلدی ویراستاران،استوارت هال وبرم گیبن

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.