فهم سنت، شرط هویت داشتن و ماندن در جهان مدرن

دکتر انشاءالله رحمتی

فهم سنت، شرط هویت داشتن و ماندن در جهان مدرن

سخنرانی ان شاءالله رحمتی در چهارمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی ، تابستان ۱۳۹۷

احیای سنت

“…اصل «ترمیم کیهانی» بر سر آن است تا در دوره ای که منادیان مدرنیزم آن را آخرین مرحله تهی سازی فرهنگ انسانی از محتوای قدسی آن خوانده اند، امر قدسی را از نو کشف کند، دوره ای که نیچه با سخن گفتن از «مرگ خدا» از سقوط آن خبر داده بود؛ اما پاره ای از آدمیان معاصر در حالی که با خطر نهیلیسم و مرگ حقیقت انسانی که نتیجه محو نابودی آثار الوهیت از چهره نژاد انسانی است مواجه بوده اند، اکنون با کشش و جذابیت امر قدسی مواجه شده اند که چیزی فراتر و غیر از جهان سکولارشده ای است که او آن را «زندگی متعادل» می نامد…«بعد شهودی» که در قلب سنت جای دارد، به قدری در غرب تضعیف شده که احیای آن در این قرن بدونِ مواجه ای موثّق با ستتهای شرقی که تعلیمات باطنی شان را چه در بُعد عملی و چه عقیدتی محافظت کرده اند ممکن نیست. تکه تکه ساختن و مُثله کردن تعلیماتی که اساسا ماهیتی باطنی داشتند، پیامدِ محافل پاریس و دیگر شهرهای اروپایی بود که خود به قدری از حضور امر قدسی تھی شده بودند که نمی توانستند انسانِ جدیدِ غربی را قادر به افروختن دوبارۀ شعلۀ عقل کلی بسازند _ که از لحاظ متافیزیکی توان نفوذ داشت _ و نتوانستند با عمل به پیشنهادات این حوزه ها، ققنوسِ شهود را از خاکسترهای راسیونالیسمِ بی رمق برانگیخته سازند. پیشتر در قرن نوزدهم، آنچه از معرفت قدسی به جا مانده بود، کم و بیش به یک «غیب باوری» یا فلسفه ای صرفا تئوریک تحویل یافت که امکان تحقق نداشت و در مقام تئوری هم ناقص بود. به همین خاطر کسانی که در پی احیای دوباره معرفت قدسی بودند، علی رغم عدم امکان دسترسی به معرفت اصیل شرق، در پاره ای موارد – به ویژه در مواردی که به ابعاد باطنی آن مربوط می شود – جذب شرق شدند…”
سید حسین نصر

جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📃مقاله “سنت،مدرنیته،هویت” نوشته یوسفعلی میرشکاک
📘کتاب “معرفت و امر قدسی” نوشته سیدحسین نصر ترجمه فرزاد حاجی میرزائی
📙کتاب “اسلام ایرانی-۴جلدی” نوشته هانری کربن ترجمه انشاء الله رحمتی
📕کتاب “هنر و حقیقت” نوشته رضا داوری اردکانی
📗کتاب “انسان سنتی و مدرن” نوشته سید حسین نصر ترجمه مهدی نجفی افرا

 

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.