📜علم، آزادی و توسعه
“….دوره جدید و متجدد از این حیث وضعی خاص و ممتاز دارد. در این دوره نیز علم نه معلول دموکراسی است و نه علت آن؛ اما این هر دو با نوعی همبستگی به عالم تجدد تعلق دارند. عالم تجدد بی علم قوام نمی یابد. یعنی تا علم در زمین یک جامعه ریشه دواند و رسوخ نکند، تجدد به وجود نمی آید. اما ریشه دوانیدن و راسخ شدن علم مستلزم پدید آمدن تلقی خاصی از طبیعت و احراز توانایی تصرف در موجودات و میل به پژوهش علمی است. وقتی این شرایط فراهم شود با نظم کهن در تعارض و تنافر قرار می گیرد و کم کم آن را متلاشی می کند، زیرا علم جدید که علم فناورانه است روحیات و مناسبات و نظامهای خاصی را ایجاد میکند. البته این علم چیزی بیش از مجموعه قضایا و احکامی است که در ذهن دانشمندان گرد می آید، وگرنه علمی که در کتابخانه و در روح دانشمند محبوس است منشأ اثر و تحول مهمی نمی شود. این علم در عرض رسوم سیاسی قرار دارد و اثر مثبت چندانی بر سیاست نمی گذارد و سیاستهای مختلف نیز می توانند با آن کنار آیند و از امکانات اندک آن بهره برداری بد و خوب بکنند…”
رضا داوری اردکانی
***
این اپیزود ویژه ششمین دوره مقدماتی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی منتشر شده است.