📜نسبت فلسفه و علم
“…ملاصدرای #شیرازی در کتاب مبدأ و #معاد از ارسطو نقل می‌کند که طلب فلسفه موقوف به سیر از #فطرت اول به فطرت ثانی است و تا این سیر صورت نگیرد، فلسفه هم ممکن نمی‌شود. فطرت اول حالت عادی ما در برخورد و #تماس با امور و مسائل زندگی #روزمره و تعلیم و تعلم علوم رسمی است. علوم جدید، اعم از علوم #طبیعت و علوم‌اجتماعی و انسانی هم به فطرت اول مربوط است. در این فطرت آدمی مشغول مسائل هر روزی و #آداب و معاملات مرسوم است و براساس مقبولات و مسلمان قوم در مورد درستی و نادرستی #احکام و خوبی و بدی و #سود و زیان امور حکم می‌کند. حتی ممکن است کسی به #مقام دانشمندی برسد یا فاضل و ادیب شود و از فطرت اول نگذرد، زیرا یاد گرفتن معلومات گذشته و موجود و #اشتغال به #پژوهش علمی مستلزم خروج از فطرت عادی نیست. علم جدید، یکسره به فطرت اول تعلق دارد، زیرا علم به روابط و مناسبات پدیدارهاست و در آن تحقیق نمی‌شود که این پدیدار چیست و چگونه نسبت میان آنها برقرار می‌شود. در علم جدید هرگز پرسش نمی شود که موجودات چرا هستند و وجودشان از کجاست. #حیات ما منحصر به اشتغالات روزمره و حساب سود و زیان نیست. ما در عمر خود آناتی داریم که در آن آنات خود را مواجه با عدم می یابیم و پرسش از وجود می‌کنیم. در این وقت تمام اشتغالات و سود و زیان و حساب و کتاب فرو می‌ریزد. این حال، حال هیبت و حیرت است که معمولا از آن می‌گریزیم و به مشغولیت‌های زندگی پناه می‌بریم. این پرسش و حال هیبت و حیرت برخلاف آنچه گاهی تصور می‌شود #بیماری یا تفنن و بلهوسی نیست، بلکه اقتضای ذات #بشر است. بشر بالذات #متفکر است و این حال #تفکر ، فطرت ثانی اوست و اگر این فطرت ثانی نبود، فطرت اول و تشخیص سود و زیان و اشتغال به امور روزمره هم معنی و مورد نداشت. ادراک ماهیت اشیاء بدون سیر از فطرت اول به فطرت ثانی ممکن نیست…”
#رضا داوری اردکانی
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📙کتاب “فلسفه چیست؟”نوشته رضا #داوری اردکانی
📕کتاب “گفت گویی میان #هگل وفیلسوفان مسلمان” نوشته حمید طالب‌زاده
📗کتاب “ما و تاریخ فلسفه اسلامی” نوشته رضا داوری اردکانی
📙کتاب “هستی در اندیشه فیلسوفان” نوشته اتین ژیلسون ترجمه حمید طالب‌زاده
#فلسفه_اسلامی #ملا_صدرا_شیرازی #حکمت_اسلامی #علم_جدید #ارسطو #فطرت_ثانی #افلاطون #غلامرضا_اعوانی #داوری_اردکانی #دانشگاه_تهران