📜فلسفه تاریخ
“فلسفه تاریخ، علمی نظری است که به تحلیل و تعلیل تاریخ به مثابه کلیتی فراگیر و منسجم و مبتنی بر روابط قاعده مند می پردازد؛ به گونه ای که نتایج آن، معطوف به کارکردهای عینی است و در آن، سؤالاتی همانند علل پیدایش و تکامل تاریخ، مراحل و مراتب تاریخ، آغاز تاریخ و فرجام آن، نقش خالقیت و ربوبیت الهی و نیز نقش اراده های انسانی در پیدایش و تحولات تاریخی، جبهه بندی و مرزبندی های اصلی و فراگیر درون تاریخ و عوامل و ریشه های آن و… مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پاسخ می یابند.
بر اساس تعریف ارائه شده، وجود یک فلسفه تاریخ صحیح، ضروری است تا بتوانیم حرکت تاریخ و تحولات و درگیری های تاریخی را تبیین کرده و بفهمیم این تحول و تکامل چگونه اتفاق می افتد و چه مراحلی باید پشت سرگذاشته شود تا تاریخ به مرحله نهایی و کمال خود برسد؟ پاسخ به این سؤالات از آن جا ضروری است که بتوانیم از طریق آشنایی به وضعیت کنونی و دست رسی به قواعد حاکم بر تاریخ، سیاستی مناسب را برای آینده اتخاذ کنیم . به دیگر سخن، اگر چه سطحی از عبرت آموزی از تاریخ در سایه تحلیل حوادث تاریخی و شناخت و تحلیل آنها صورت می گیرد، اما تنها در سایه شناختِ اصول و قوانین حاکم بر تاریخ، کشف فرآیند حرکت تاریخ و شناخت اهداف و محرک های تاریخ، فرد یا جامعه می تواند به موقف تاریخی خود اشراف پیدا کرده و طرحی برای حرکت آینده خود داشته باشد. بر این اساس در طراحی استراتژی و اهداف توسعۀ یک جامعه و در مهندسی ابعاد مختلف توسعه اجتماعی، داشتن فلسفه تاریخ خاص، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.”
سید محمد مهدی میرباقری
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📘کتاب ” در شناخت غرب ” نوشته سید محمد مهدی میرباقری
📙کتاب ” ما و علوم انسانی ۲″ مجموعه نشست های دومین دوره مقدماتی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی
📕کتاب “فلسفه تاریخ” نوشته شهید مرتضی مطهری