📜 ما و متافیزیک علوم
ما در محیط‌های علمی خود با یک دوگانگی روبه رو هستیم؛ از یک طرف مایل به حفظ ارزش‌های اسلامی هستیم و از طرف دیگر با آموزش‌هایی مواجه شده‌ایم که در آنها جایی برای خدا نیست. دانشجو علوم را فرا می‌گیرد، بدون آنکه به ملزومات فلسفی آنها کاری داشته باشد. او نتایج این علوم را وحی منزل می‌انگارد و غافل از آن است که در هر یک از نظریه‌های کلان علمی، بار سنگینی از مفروضات متافیزیکی نهفته است. امروز فرهنگ حاکم بر دانشگاه ها و مجامع روشنفکری ما، علم‌زدگی افراطی و ضدیت با تفکر فلسفی است و البته این دو امر کاملا به هم مربوطند. به علت ضعف بینش فلسفی و جهل در مورد حدود و ثغور دانش تجربی، علم همه نوع نسخه‌ای را برای ما می‌پیچد و ما باید همه مشکلات خود را با آن حل کنیم. “آن” به قول بعضی از روشنفکران هم وطن، حتیهندسه دین را هم مشخص می‌کند. بعضی از این روشنفکران که به دین نیز گرایشی دارند، قائلند که فقط برای امور اخلاقی واخروی باید سراغ دین رفت. آنها توجه نمی‌کنند که علم، یک محصولی خنثی نیست و بار سنگینی از متافیزیک را به همراه دارد. به علاوه، خود علم نیازمند یک توجیه متافیزیکی است و بسیاری از مسائل در آن مطرح است که ما انتظار نداریم خود علم بتواند به آنها پاسخ گوید و به همین جهت است که در غرب حرکتی را به طرف دین و معنویت می‌بینیم. در آنجا بسیاری از اندیشه‌مندان دریافته‌اند که علم فارغ از دین، برای بشر سعادت نمی‌آورد و موجب تخریب است. اما متأسفانه این نسیم جهانی، هنوز به تحصیل کردگان و روشنفکران ما نرسیده است و لذا در حالی که شاهد سست شدن پایه‌های علم‌زدگی در غرب هستیم، بعضی از روشنفکران وطنی چنین می‌اندیشند که حل مشکلات ما تنها در گرو پیوستن به قافله علم است و اگر در معرفت مدرن را بگشاییم دیگر دروازه‌ها نیز گشوده خواهد شد. به طور خلاصه، سخن اینان این است که اگر ما نتوانیم متافیزیک جدید علم را در این سرزمین حاکم کنیم، در آن صورت شانس بقا و دوام و رشد علم در این سرزمین بسیار کم خواهد بود.
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📒کتاب ” از علم سکولار تا علم دینی” نوشته مهدی گلشنی
📕کتاب “تحلیلی از دیدگاههای فلسفی فیزیکدانان معاصر” نوشته مهدی گلشنی
📗کتاب “خداباوری و دانشمندان معاصر غربی: چالش ها و تبیین ها ” نوشته مهدی گلشنی
📙کتاب “علم ، دین و فلسفه” نوشته مهدی گلشنی