تفاوت اثبات و تایید در نظریه های علمی

دکتر سعید زیباکلام

📜معیارهای تایید و پذیرش

“..چنانکه پیشتر متذکر شدیم، نتیجۀ مساعد، حتی اگر با آزمونهای به دست آمده باشد، نمی تواند #فرضیه را به صورت قطعی اثبات کند، بلکه کمابیش آن را از پشتیبانی شواهد بر خوردار می کند، یا کمابیش آن را تایید می کند. شدت و ضعف #پشتیبانی مجموعه ای از شواهد از یک فرضیه بستگی به خصوصیات گوناگونی در آن شواهد دارد که در اینجا به بررسی شان می پردازیم. #روشن است که در بررسی مفهوم پذیرفتنی بودن یا اعتبار علمی فرضیه ها، یکی از مهمترین عواملی که باید در نظر گرفت دامنه و کیفیت شواهد مناسب موجود و پشتیبانی است که این شواهد از فرضیه ها می کنند. اما چند عامل دیگر را هم باید به حساب آورد… در آغاز با بیانی شهودی از شدت و ضعف پشتیبانی، یا از کم و بیشی افزایش تأیید شدگی، و از عواملی که اعتبار فرضیه ای را می کاهند یا می افزایند صحبت می کنیم…هنگامی که برای تبیین پدیده های مشاهده شده معین فرضیه ای طرح می کنیم، البته آن را طوری می سازیم که وقوع آن پدیده ها را ایجاب کند؛ بنابر این، واقعیاتی که آن فرضیه باید تبیین کند جزء شواهد مؤید آن محسوب می شوند. اما بسیار مطلوب است که فرضیه علمی را شواهد «جدید» نیز تأیید کنند- یعنی شواهدی که هنگام تنظیم فرضیه شناخته نبوده اند یا به حساب نیامده اند. و در واقع بسیاری از فرضیه ها و نظریه های علوم طبیعی را این گونه پدیده های «جدید» پشتیبانی کرده اند و در نتیجه بر میزان تأییدشدگی آنها افزوده اند..”
#کارل همپل

جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📘#کتاب “فلسفه علوم طبیعی” نوشته کارل همپل ترجمه #حسین #معصومی #همدانی
📙کتاب “چیستی علم” نوشته آلن اف.چالمرز ترجمه #سعید #زیباکلام
📕کتاب “درآمدی بر فلسفۀ علم” نوشته پیتر گادفری اسمیت #ترجمه #نواب مقربی
📗کتاب “فلسفه علم در قرن بیستم” نوشته دانالد گیلیس ترجمه #حسن #میانداری

#علم_گرایی #استقراگرایی #حلقه_وین #تجربه_گرایی #پوزیتیویسم #تایید #تصدیق #همپل #سعید_زیباکلام #فلسفه_علم

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.