آزادی و فلسفه مدرن

کوگیتوی دکارتی و انسان مدرن

#دکارت با تاسیس اصل cogito و تفسیری که از آن به عنوان #بنیاد تزلزل ناپذیر #هستی کرد، در حقیقت #یگانه سوژه (subject) حقیقی و به عبارت دیگر یگانه موجود یقینی را “من انسانی” از آن جهت که فکر می‌کند ( ego cogito) دانست که همه موجودات به او قائم و معتبرند. سایر موجودات وجودشان در حکم فرارو آورده‌ها یا باز نمودها (representations) یعنی ابژه (object) های این من متفکرند. لذا وجود مستقل خارجی‌شان مطرح نیست بلکه representation یعنی #حکایت و #نمایش ذهنی و متعلق شناخت انسان بودن آنها اعتبار دارد. دکارت objective را به معنای representative می‌داند و چون من انسانی یگانه موجود حقیقی و به تلقی دکارت یقینی است سایر موجودات اعم از #خدا و انسان حیثیت ابژکتیو یعنی representative دارند. بنابراین قائم به #سوژه هستند. بدین طریق هم “منِ انسانی” (ego) معنای کاملا تازه ای یافت که بنیاد همه چیز گردید و هم موجودیت موجودات که اینک در #تفکر دکارت در اوبژه بودنشان یعنی در نسبتی که با cogito دارند و فرا رو آورده او هستند، حاصل می‌شود. #هگل می‌گوید «اینک ما اولین بار بدرستی وارد به #فلسفه ای می شویم که متعلق به #عالم جدید است و با دکارت آغاز می شود. #فلسفه ای که می‌داند به استقلال از عقل برخاسته و در آن #شعور نفسانی خود آگاهی یکی از مراتب ذات حقیقت است. در اینجاست که می توانیم بگوییم به وطن خویش رسیده ایم. درست همچون دریانوردانی که سفری طولانی را در دریاهای طوفانی طی کرده اند، اینک می توانیم فریاد بر آوریم: خشکی. در این #عصر_جدید ، اصل اصیل، فکر کردن (cogitare) به معنای خاص دکارتی آن است، فکری که مأخوذ از خودش است.» در فلسفه #کانت است که واژه آلمانی Ding (شیء) به معنای Gegenstand روبرو نهاد که خود #ترجمه #آلمانی کلمه لاتین object است #تعبیر و تفسیر می‌شود و رواج می‌یابد. او موجودیت شیء را اوبژه بودنش برای سوژه می‌داند. اصل اعلای فلسفه کانت این است که “شرایط امکان تجربه همان شرایط امکان (وجود) اشیاء (Gegenstand) مورد تجربه است”

جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:

کتاب “تاملاتی درباره فلسفه اولی” نوشته رنه دکارت ترجمه #احمد #احمدی

کتاب “کتاب فلسفه آلمانی ۱۷۶۰ ــ۱۸۶۰ میراث ایدئالیسم ” نوشته تری پینکارد ترجمه #ندا قطرویی

کتاب “ایدآلیسم آلمانی” نوشته ابوالقاسم ذاکرزاده

#رنه_دکارت #فلسفه_مدرن #ایدآلیسم_آلمانی #سوژه #انسان_مدرن #هگل #محمد_تقی_طباطبایی #دنشگاه_تهران